Słów kilka o podatkach

Każdy z nas chodził do szkoły, korzysta z usług lekarza, jeździ po ulicach, chodzi po chodnikach, czasem zgłasza swoje sprawy na policję. W większości przypadków nie płacimy za te wszystkie usługi, chyba, że jedziemy płatną autostradą, wybieramy szkołę prywatną lub leczymy się w prywatnej klinice. W pozostałych przypadkach „dostajemy” te świadczenia od państwa lub rządu. Dostajemy też różnego rodzaju zasiłki (np. chorobowe, dla bezrobotnych itp.).

Często różne grupy domagają się otrzymania jakichś świadczeń od rządu – np. matki chciałyby dostawać pieniądze za wychowanie dzieci albo  górnicy wcześniejsze emerytury.

Czy jednak Państwo faktycznie posiada jakieś „swoje” pieniądze, które może rozdawać?

Wolność zrzeszania się - stowarzyszenia

W grupie jesteśmy siłą. Nie byłby możliwy rozwój naszej cywilizacji bez zrzeszania się. Od starożytności ludzie o wspólnych poglądach, zawodach, korzeniach – krótko mówiąc, ze wspólnym mianownikiem, który ich jednoczył – gromadzili się razem w umówionym miejscu i czasie. Debatowali, spierali się, pewnie nierzadko różnili w swoich opiniach. Byli tam jednak połączeni sprawą, która dla każdego z nich miała duże znaczenie, była warta poświęcenia jej swojego czasu. To nie zmieniło się do dzisiaj. Co więcej, wolność zrzeszania się jest obecnie jednym z podstawowych praw człowieka. W Polsce jest ona zagwarantowana przez Konstytucję,  to znaczy najwyższe źródło prawa.

Wolność zrzeszania się stanowi element wolności i praw politycznych.

Art. 58. 1. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej: „Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się”.

Oznacza to, że państwo prawa ma nie tylko zezwalać na swobodne tworzenie stowarzyszeń, lecz również aktywnie działać na rzecz wolności w tym zakresie. Ten aspekt podkreśla ustawa z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Celem ustawy jest „umożliwienie obywatelom równego, bez względu na przekonania, prawa czynnego uczestniczenia w życiu publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych zainteresowań, a także uwzględniając tradycje i powszechnie uznawany dorobek ruchu stowarzyszeniowego.”

Zielona ruina

„Polska w ruinie” czy „zielona wyspa”? Politycy uwielbiają barwne określenia mające podkreślić ich sukcesy gospodarcze bądź też porażki przeciwników. Na ile obywatele mają możliwość sprawdzenia, ile prawdy stoi za propagandą polityków? Czy potrzeba do tego utytułowanych specjalistów, którzy muszą „szaremu człowiekowi” wyłożyć trudne kwestie prostym językiem? Wbrew pozorom podstawowe pojęcia gospodarcze nie należą do zbyt skomplikowanych i dają się intuicyjnie zrozumieć przez każdego, nawet nieobeznanego z nauką ekonomii – co można pokazać właśnie na przykładzie tego, co działo się z polską gospodarką w ostatnich latach.

Produkt krajowy brutto

Najczęściej wymienianym wskaźnikiem używanym zarówno przez komentatorów gospodarczych, jak i polityków, jest produkt krajowy brutto (w skrócie PKB). Zapewne prawie każdy o PKB słyszał, ale niewiele osób wie, co to dokładnie znaczy, poza tym, że pokazuje, jak rozwija się cała gospodarka, i że im więcej PKB, tym lepiej.

Wskaźnik PKB został wymyślony w czasie Wielkiego Kryzysu (lata trzydzieste XX wieku) przez ekonomistę Simona Kuznetsa jako miernik aktywności rynkowej, którego głównym zadaniem było informowanie, w jakiej kondycji znajduje się gospodarka. Z założenia PKB miał więc być swoistym „czujnikiem” w systemie wczesnego ostrzegania o problemach gospodarczych. I – jak zaznaczył sam Kuznets – PKB nie stanowi miary dobrobytu. Pewną analogię do PKB stanowi prędkościomierz samochodowy – może pokazywać, jak szybko jedzie samochód, ale niekoniecznie, czy sama jazda dla jego pasażerów jest komfortowa czy nie. Mimo to z czasem utarło się, że PKB jest postrzegany właśnie jako wskaźnik sukcesu gospodarczego i dobrobytu ludności. Często też politycy za swoje główne zadanie uznają to, by z roku na rok ten wskaźnik rósł.

Co właściwie oznacza PKB i czy musi rosnąć, by ludziom żyło się lepiej?

Czy demokracji może cokolwiek zagrozić?

Czym jest demokracja? Najkrócej ujął to Abraham Lincoln: „Rządy ludu, przez lud, dla ludu”. Krótka definicja Lincolna zawiera w sobie dwa najważniejsze aspekty pojęcia „demokracja”.

Po pierwsze, demokracja jako forma życia wspólnego. Dysponowanie wolnością publiczną „czegoś”: wybierania, nominowania, uczestniczenia, debatowania, cieszenia się z zaangażowania w decyzje dotyczące wspólnych losów. Profesor Marcin Król określa ją mianem „demokracji substancjalnej”.

Po drugie, demokracja to ustrój jak każdy inny, charakteryzujący się minimalizacją konfliktu. To instytucje, prawo, procedury, których celem jest możliwie najlepsze rozwiązywanie publicznych problemów, zawieranie kompromisów. Tak pojmowana demokracja wymaga od obywatela aktywności raz na cztery lata – poprzez wrzucenie głosu do urny. Obywatel może czynić więcej, ale nie jest to konieczne dla tak rozumianej demokracji. Profesor Marcin Król określa ten rodzaj demokracji mianem „demokracji proceduralnej”.

Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN demokracja to taka forma ustroju państwa, w której uznaje się wolę większości obywateli jako źródło władzy i przyznaje się wszystkim obywatelom swobody oraz prawa polityczne, zapewniające im udział w sprawowaniu władzy.

Media niemieckie o Polsce i KOD - przegląd

Süddeutsche Zeitung z 24 stycznia zamieściło obszerny reportaż zdjęciowy z sobotnich demonstracji w 36 polskich miastach, zorganizowanych przez powstały – jak podkreśla gazeta - zaledwie w połowie grudnia Komitet Obrony Demokracji. Zaznaczono, że był to już czwarty z kolei, największy obywatelski protest uliczny od czasu przejęcia władzy przez PiS.

W Zeit Online z 25 stycznia jest obszerny wywiad z Mateuszem Kijowskim. Już na początku Mateusz zaprzecza, że to on jest nowym liderem polskiej opozycji i podkreśla, że o wiele bardziej czuje się członkiem Ruchu niż jego twórcą. Zaprzeczył także, że impulsem do powstania KOD było wyborcze zwycięstwo PiS, lecz były nim późniejsze wydarzenia, jak ułaskawienie Mariusza Kamińskiego, wrogie działania wobec Trybunału Konstytucyjnego, próby niedopuszczenie przez Ministra Kultury do premiery sztuki Elfriede Jelinek we Wrocławiu, czy powołanie Antoniego Macierewicza na Ministra Obrony, wbrew wcześniejszemu dementi Premier Beaty Szydło.

Opowiedział w szczegółach o utworzenia grupy KOD na Facebooku i o nieprawdopodobnym zjawisku, niezgodnym z regułami FB; zwykle na wydarzenie utworzone na FB przychodzi ok. 10% „klikających” na nie ludzi, a tu było całkiem odwrotnie. Na demonstrację 12. grudnia przyszło 50.000, dziesięć razy więcej! To nie było tylko wirtualne wydarzenie.

Wolność sumienia i wyznania w Konstytucji RP

Napisana w 1997 r. jedna linijka w Konstytucji nie jest wynikiem pracy jedynie władzy ustawodawczej, prawników i polityków. Są to setki lat doświadczeń milionów ludzi, którzy żyli i wyznawali swoją wiarę na terenach Europy i Świata.

Art. 53.

1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

Jak wiadomo z historii, rozłam religii katolickiej za czasów reformacji doprowadził do wielu wojen religijnych, najazdów, potyczek, bitew, morderstw i prześladowań i niestety, ale takie rzeczy toczą się do dzisiaj na naszych oczach. Jednakże od momentu, kiedy Francuzi w roku 1789 ustanowili Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, która w art. 10 uznała wolność religijną za jedno z praw naturalnych, świętych i niezbywalnych, nastąpiła nadzieja na zmianę.

Przez wiele lat państwa Europy przenosiły te wartości na swoje kraje i wypracowały sposoby na naukę tolerancji i szacunku wobec wyznawców innych religii oraz niewierzących. Na początku XXI w. możemy się cieszyć tym, że Państwo Polskie za pomocą Konstytucji daje nam możliwość wyboru jak chcemy żyć zgodnie z naszym sumieniem i wyznaniem.

Godność człowieka w Konstytucji RP

Drugi rozdział Konstytucji RP, poświęcony wolnościom, prawom i obowiązkom człowieka i obywatela, rozpoczyna artykuł 30 w następującym brzmieniu:

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Godność ludzka została przez ustawodawcę określona za pomocą trzech przymiotników: jest przyrodzona, niezbywalna i nienaruszalna. Co to oznacza?

Godność człowieka jest przyrodzona

Znaczy to, że godności nie nabywamy, nie zostaje nam ona przyznana, nie musimy na nią zasłużyć — z godnością się rodzimy. Jest ona właściwa każdej istocie ludzkiej, bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, na dokonania i przekonania, na jakiekolwiek cechy przyrodzone czy nabyte, z samego faktu bycia człowiekiem, osobą.

Jak uprawiać demagogię?

Praktyka codzienności pokazuje, że są na to dwa podstawowe sposoby:

- pozbawianie słów ich oczywistego sensu;

- zamiana ich znaczeń na przeciwne.

A) Ojczyzna

Pozornie ani znaczenia, ani sensu tego akurat słowa odwrócić się nie da. Pozornie. Wystarczy ograniczyć „przynależność” do ojczyzny do tych, którzy wyznają idee „przewodniej siły narodu”. Cała reszta rodaków staje się w ten sposób patriotycznie zdezawuowana. Skoro tylko wyborcy jedynie słusznej formacji reprezentują ojczyznę – wszyscy pozostali reprezentują coś innego (kosmopolityczną Europę, żydowski kapitał, a za Gomułki – interesy CIA). Koniecznie kogoś lub coś, co mentalnie i geograficznie znajduje się poza ojczyzną. 

Tak, Polska dostaje ogromne pieniądze z UE!

Po ostatniej debacie w Parlamencie Europejskim o stanie demokracji w Polsce wydaje się, że warto przypomnieć kilka podstawowych faktów o pieniądzach, jakie Polska dostaje z budżetu Unii Europejskiej. Dlaczego? Bo Unia Europejska to projekt zarówno demokratyczny, jak i finansowo-rozwojowy. Polska czerpie bardzo duże korzyści finansowe z członkostwa w UE. A w zasadzie największe, jeśli chodzi o wsparcie na działania rozwojowe. Nie bez przyczyny mówi się o ‘nowym planie Marshalla’ (amerykański plan, który po wojnie objął kraje zachodniej Europy, ale nie objął bloku socjalistycznego, w tym Polski).

1. Jak planowany jest budżet w UE?

Budżet UE planowany jest w okresach wieloletnich (a nie tak, jak w Polsce, z roku na rok Ustawą budżetową). Nazywa się to „perspektywą budżetową UE”.

Rating Polski i Agencje Ratingowe

Kilka słów podsumowania o niedawnym obniżeniu ratingu Polski przez Agencję ratingową Standard & Poor's.

Co to są agencje ratingowe?

Agencje ratingowe to instytucje zajmujące się oceną wiarygodności finansowej różnych podmiotów, m.in. banków, firm, organizacji i państw. Innymi słowy – agencje ratingowe badają, jaka jest sytuacja finansowa jakiegoś państwa albo przedsiębiorstwa. Jeżeli chcemy kupić np. obligacje jakiegoś kraju albo przedsiębiorstwa, ocena agencji ratingowej powie nam, jakie jest ryzyko, że nasza inwestycja jest ulokowana bezpiecznie (czyli czy np. państwo odkupi od nas te obligacje, czy też zbankrutuje i zostaniemy z bezwartościowym papierem w dłoni). Ocena agencji ratingowej ma postać tzw. ratingu.

Demontaż demokracji na Węgrzech

W kwietniu 2010 r. wybory na Węgrzech wygrała partia Wiktora Orbana FIDESZ (Węgierska Partia Obywatelska), w wyniku czego uzyskała 263 mandaty w parlamencie liczącym 386 deputowanych, co w efekcie dało partii Orbana większość konstytucyjną. Konsekwencją takiego wyniku wyborów było wprowadzenie przez FIDESZ głębokich zmian, w tym nowej konstytucji, które odmieniły państwo z jego polityką wewnętrzną i polityką zewnętrzną oraz relacje w gospodarce i w społeczeństwie. Ale po kolei.

• 25 kwietnia 2010 r. — FIDESZ zdobywa poparcie 53% wyborców, co w przełożeniu na mandaty oznacza większość konstytucyjną (przy frekwencji wyborczej 64,36%).

KONTEKST WYGRANYCH WYBORÓW

W 2010 r. Węgry były krajem, który mocno odczuł globalny kryzys, tonął w długach i był na skraju bankructwa. Kraj został objęty programem pomocowym przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Inwestorzy ulegali panice, w efekcie transferując pieniądze za granicę. Węgry wpadły w spiralę zadłużenia. Miały problemy z obsługą swojego zadłużenia zagranicznego. Zadłużenie publiczne wynosiło 82% PKB, a wzrost PKB wynosił -6,3%. Rating Węgier został obniżony do śmieciowego. Węgrami rządzili skompromitowani socjaliści, którzy poniekąd doprowadzili do takiej sytuacji. – Kłamaliśmy rano, wieczorem i w nocy – miał stwierdzić premier Ferenc Gyurcsany. Ludzie mieli dość sytuacji w kraju i partii, która doprowadziła Węgry do takiej sytuacji gospodarczej.

The Economist - Polska do kąta

W magazynie The Economist z 16 stycznia 2016 ukazał się kolejny w ostatnich dniach tekst o Polsce. I po raz kolejny nie jest to dobra reklama działań polskiego rządu.

Autor pisze o planach Komisji Europejskiej dotyczących oficjalnej oceny praworządności działań rządu polskiego. Tytuł artykułu w wolnym tłumaczeniu brzmi: "Polska idzie za karę do kąta. Polska dostanie po łapach i będzie to duży test dla Unii Europejskiej". Według The Economist wystawienie oceny praworządności działań kraju członkowskiego przez Komisję będzie sprawdzianem zarówno dla polskich władz, jak i dla samej Unii Europejskiej.

BBC o sytuacji w polskich mediach publicznych

4 stycznia w blogu BBC Inside Europe ukazał się tekst Adama Eastona o konflikcie dotyczącym mediów, którego stronami są polska partia rządząca i Unia Europejska. Ten krótki tekst jest próbą wyjaśnienia istoty problemu odbiorcom niekoniecznie dobrze zorientowanym w polskiej rzeczywistości. Zdaniem autora najpoważniejszą konsekwencją wprowadzanych zmian będzie ostry podział nie tylko mediów, ale i społeczeństwa.

Zmiany ustawy o systemie oświaty - analiza

29 grudnia 2015 r. sejm przegłosował ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Ustawa przekazana została do senatu. Ponieważ projekt jest dość długi, postanowiliśmy go dla Państwa przeanalizować.

Oto NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY z tej ustawy:

1. Najbardziej akcentowaną medialnie sprawą w tej nowelizacji jest powrót do obowiązku szkolnego dzieci od 7 r. życia.

"Odrzucamy to, co było wbrew dziecku" powiedziała minister edukacji Anna Zalewska zapowiadając odejście od obowiązku szkolnego 6-latków.

2. Przesunięciu ulega również obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 6-letnich w zerówkach (realizowanego w przedszkolach lub oddziałach przedszkolnych w szkołach).

3. Następuje zmiana w podstawie programowej zerówek - wprowadzona zostanie nauka czytania 

i pisania dla dzieci.

4. Jednocześnie dotychczasowy obowiązek przedszkolny dla 5-latków zostanie zniesiony, a w jego miejsce wprowadzone zostanie prawo dzieci 5-letnich do wychowania przedszkolnego.

5. Utrzymane zostanie też prawo do wychowania przedszkolnego dla dzieci 4-letnich.